ईर
Kurukh
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
- IPA(key): [iːɾ]
Pronoun
ईर (īr)
See also
- आर (ār, “they (distal)”)
References
- Hahn, Ferb (1903) “ईर”, in Kurukh Orao English dictionary[1], Bengal Secretariat Press, Calcutta, page 71
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ঈৰ (Assamese script)
- ᬈᬭ (Balinese script)
- ঈর (Bengali script)
- 𑰃𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀈𑀭 (Brahmi script)
- ဤရ (Burmese script)
- ઈર (Gujarati script)
- ਈਰ (Gurmukhi script)
- 𑌈𑌰 (Grantha script)
- ꦇꦫ (Javanese script)
- 𑂆𑂩 (Kaithi script)
- ಈರ (Kannada script)
- ឦរ (Khmer script)
- ອີຣ (Lao script)
- ഈര (Malayalam script)
- ᡳᡳᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘃𑘨 (Modi script)
- ᠢᠢᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦣𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐃𑐬 (Newa script)
- ଈର (Odia script)
- ꢅꢬ (Saurashtra script)
- 𑆆𑆫 (Sharada script)
- 𑖃𑖨 (Siddham script)
- ඊර (Sinhalese script)
- 𑩐𑩑𑩛𑩼 (Soyombo script)
- 𑚃𑚤 (Takri script)
- ஈர (Tamil script)
- ఈర (Telugu script)
- อีร (Thai script)
- ཨཱི་ར (Tibetan script)
- 𑒄𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨁𑨊𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the root ईर् (īr), ultimately from Proto-Indo-European *h₃er- (“to move, stir”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /iː.ɾɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /iː.ɾɐ/
Noun
ईर • (īra) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईरः (īraḥ) | ईरौ (īrau) ईरा¹ (īrā¹) |
ईराः (īrāḥ) ईरासः¹ (īrāsaḥ¹) |
| accusative | ईरम् (īram) | ईरौ (īrau) ईरा¹ (īrā¹) |
ईरान् (īrān) |
| instrumental | ईरेण (īreṇa) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरैः (īraiḥ) ईरेभिः¹ (īrebhiḥ¹) |
| dative | ईराय (īrāya) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरेभ्यः (īrebhyaḥ) |
| ablative | ईरात् (īrāt) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरेभ्यः (īrebhyaḥ) |
| genitive | ईरस्य (īrasya) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईराणाम् (īrāṇām) |
| locative | ईरे (īre) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईरेषु (īreṣu) |
| vocative | ईर (īra) | ईरौ (īrau) ईरा¹ (īrā¹) |
ईराः (īrāḥ) ईरासः¹ (īrāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- समीर (samīra)
Related terms
Adjective
ईर • (īra) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईरः (īraḥ) | ईरौ (īrau) ईरा¹ (īrā¹) |
ईराः (īrāḥ) ईरासः¹ (īrāsaḥ¹) |
| accusative | ईरम् (īram) | ईरौ (īrau) ईरा¹ (īrā¹) |
ईरान् (īrān) |
| instrumental | ईरेण (īreṇa) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरैः (īraiḥ) ईरेभिः¹ (īrebhiḥ¹) |
| dative | ईराय (īrāya) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरेभ्यः (īrebhyaḥ) |
| ablative | ईरात् (īrāt) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरेभ्यः (īrebhyaḥ) |
| genitive | ईरस्य (īrasya) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईराणाम् (īrāṇām) |
| locative | ईरे (īre) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईरेषु (īreṣu) |
| vocative | ईर (īra) | ईरौ (īrau) ईरा¹ (īrā¹) |
ईराः (īrāḥ) ईरासः¹ (īrāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईरा (īrā) | ईरे (īre) | ईराः (īrāḥ) |
| accusative | ईराम् (īrām) | ईरे (īre) | ईराः (īrāḥ) |
| instrumental | ईरया (īrayā) ईरा¹ (īrā¹) |
ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईराभिः (īrābhiḥ) |
| dative | ईरायै (īrāyai) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईराभ्यः (īrābhyaḥ) |
| ablative | ईरायाः (īrāyāḥ) ईरायै² (īrāyai²) |
ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईराभ्यः (īrābhyaḥ) |
| genitive | ईरायाः (īrāyāḥ) ईरायै² (īrāyai²) |
ईरयोः (īrayoḥ) | ईराणाम् (īrāṇām) |
| locative | ईरायाम् (īrāyām) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईरासु (īrāsu) |
| vocative | ईरे (īre) | ईरे (īre) | ईराः (īrāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ईरम् (īram) | ईरे (īre) | ईराणि (īrāṇi) ईरा¹ (īrā¹) |
| accusative | ईरम् (īram) | ईरे (īre) | ईराणि (īrāṇi) ईरा¹ (īrā¹) |
| instrumental | ईरेण (īreṇa) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरैः (īraiḥ) ईरेभिः¹ (īrebhiḥ¹) |
| dative | ईराय (īrāya) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरेभ्यः (īrebhyaḥ) |
| ablative | ईरात् (īrāt) | ईराभ्याम् (īrābhyām) | ईरेभ्यः (īrebhyaḥ) |
| genitive | ईरस्य (īrasya) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईराणाम् (īrāṇām) |
| locative | ईरे (īre) | ईरयोः (īrayoḥ) | ईरेषु (īreṣu) |
| vocative | ईर (īra) | ईरे (īre) | ईराणि (īrāṇi) ईरा¹ (īrā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “ईर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, pages 170/3, 1321/1.