réasúnaigh
Irish
Etymology 1
From réasún (“reason”) + -igh.
Verb
réasúnaigh (present analytic réasúnaíonn, future analytic réasúnóidh, verbal noun réasúnú, past participle réasúnaithe)
- (ambitransitive) to reason, rationalize
Conjugation
conjugation of réasúnaigh (second conjugation)
| verbal noun | réasúnú | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | réasúnaithe | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | réasúnaím | réasúnaíonn tú; réasúnaír† |
réasúnaíonn sé, sí | réasúnaímid; réasúnaíonn muid |
réasúnaíonn sibh | réasúnaíonn siad; réasúnaíd† |
a réasúnaíonn; a réasúnaíos | réasúnaítear |
| past | réasúnaigh mé; réasúnaíos | réasúnaigh tú; réasúnaís | réasúnaigh sé, sí | réasúnaíomar; réasúnaigh muid | réasúnaigh sibh; réasúnaíobhair | réasúnaigh siad; réasúnaíodar | a réasúnaigh / ar réasúnaigh* |
réasúnaíodh |
| past habitual | réasúnaínn | réasúnaíteá | réasúnaíodh sé, sí | réasúnaímis; réasúnaíodh muid | réasúnaíodh sibh | réasúnaídís; réasúnaíodh siad | a réasúnaíodh / a réasúnaíodh* |
réasúnaítí |
| future | réasúnóidh mé; réasúnód; réasúnóchaidh mé† |
réasúnóidh tú; réasúnóir†; réasúnóchaidh tú† |
réasúnóidh sé, sí; réasúnóchaidh sé, sí† |
réasúnóimid; réasúnóidh muid; réasúnóchaimid†; réasúnóchaidh muid† |
réasúnóidh sibh; réasúnóchaidh sibh† |
réasúnóidh siad; réasúnóid†; réasúnóchaidh siad† |
a réasúnóidh; a réasúnós; a réasúnóchaidh†; a réasúnóchas† | réasúnófar; réasúnóchar† |
| conditional | réasúnóinn; réasúnóchainn† | réasúnófá; réasúnóchthᆠ| réasúnódh sé, sí; réasúnóchadh sé, sí† | réasúnóimis; réasúnódh muid; réasúnóchaimis†; réasúnóchadh muid† | réasúnódh sibh; réasúnóchadh sibh† | réasúnóidís; réasúnódh siad; réasúnóchadh siad† | a réasúnódh; a réasúnóchadh† / a réasúnódh*; a réasúnóchadh*† |
réasúnófaí; réasúnóchthaí† |
| subjunctive | ||||||||
| present | go réasúnaí mé; go réasúnaíod† |
go réasúnaí tú; go réasúnaír† |
go réasúnaí sé, sí | go réasúnaímid; go réasúnaí muid |
go réasúnaí sibh | go réasúnaí siad; go réasúnaíd† |
— | go réasúnaítear |
| past | dá réasúnaínn | dá réasúnaíteá | dá réasúnaíodh sé, sí | dá réasúnaímis; dá réasúnaíodh muid |
dá réasúnaíodh sibh | dá réasúnaídís; dá réasúnaíodh siad |
— | dá réasúnaítí |
| imperative | ||||||||
| – | réasúnaím | réasúnaigh | réasúnaíodh sé, sí | réasúnaímis | réasúnaígí; réasúnaídh† |
réasúnaídís | — | réasúnaítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
Derived terms
- réasúnaíocht f (“(act of) reasoning; rationality; rationale”)
Related terms
- réasúnaíoch (“rationalistic”, adjective)
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Adjective
réasúnaigh
- inflection of réasúnach (“reasoning, rational”):
- vocative/genitive singular masculine
- (archaic) dative singular feminine
References
- Ó Dónaill, Niall (1977) “réasúnaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “réasúnaigh”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “réasúnaigh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025